Amnesty International heeft Aung San Suu Kyi haar hoogste onderscheiding ontnomen, omdat de regeringsleider van Myanmar op schaamteloze wijze verraad heeft gepleegd aan de waarden waarvoor ze eens leek te staan. Hiermee voegt Amnesty zich bij een steeds langer wordende lijst van organisaties en overheden die hun eerder toegekende waardering voor de politiek leider van Myanmar intrekken.

Afgelopen weekend ontving Aung San Suu Kyi een brief van Amnesty’s secretaris-generaal Kumi Naidoo, waarin haar het intrekken van de prijs werd medegedeeld. Naidoo geeft in de brief uitdrukking aan Amnesty’s teleurstelling over het feit dat Aung San Suu Kyi haar politieke en morele gezag niet heeft gebruikt om de mensenrechten, gerechtigheid en gelijkheid in Myanmar te beschermen, maar zich in plaats daarvan onverschillig heeft getoond over de wreedheden waaraan het leger van Myanmar zich schuldig maakt, en de toenemende onderdrukking van de vrije meningsuiting. Over deze wreedheden wordt steeds meer bekend, onder andere door recent onderzoek van de Verenigde Naties.

Situatie van de Rohingya

Elke Kuijper, perswoordvoerder van Amnesty International

Elke Kuijper, perswoordvoerder van Amnesty International

“Amnesty gaf in 2009 aan Aung San Suu Kyi de Ambassador of Conscience Award omdat zij zich toen al jaren had ingezet voor de mensenrechten in Myanmar en omdat ze streed voor democratie. Ze zat toen nog onder huisarrest en was zelf ook flink aangepakt door het militaire regime dat daar toen heerste,” vertelt Elke Kuijper, perswoordvoerder van Amnesty International, aan Stichting as-Salaamah wal’Adaalah.

“Sindsdien is de situatie veranderd en is zij van oppositie politica lid geworden van de burgerregering. Deze regering heeft zich schuldig gemaakt en maakt zich nogsteeds schuldig aan enorme mensenrechtenschendingen. Zij heeft zich hier niet over uitgesproken, wat door Amnesty wordt gezien als een enorm probleem.”

Het gaat voor Amnesty nu vooral over de situatie van de Rohingya moslimminderheid in Myanmar. “Wij hebben verschillende rapporten gepubliceerd over de gruwelijkheden die het leger begaan heeft, onder andere over het feit dat de Rohingya al jaren leven onder een systeem van discriminerende wetten. Volgens ons komt dat neer op een apartheid-systeem. Het leven wordt het op allerlei facetten vrijwel onmogelijk gemaakt. Het leger heeft meer dan 700.000 moslims het land uit gedreven. Vrouwen en meisjes zijn verkracht, mannen en jongens zijn vermoord. Aung San Suu Kyi heeft zich nooit voor hen uitgesproken, heeft het geweld nooit veroordeeld.”

Ook anderen uitten kritiek
Amnesty is niet de eerste die een eerder toegekende award aan Aung San Suu Kyi terugtrekt. Eerder deed onder andere het US Holocaust Memorial Museum dit. Suu Kyi verloor haar ereburgerschap van de Engelse steden Dublin en Oxford en recent nog van Canada. De toegekende nobelprijs voor de vrede lijkt zij voorlopig te behouden omdat het Nobelcomité heeft laten weten nooit een prijs terug te trekken.

Dat Amnesty nu pas deze prijs terugtrekt komt omdat het tot voor kort nog hoop op verbetering koesterde. “Vorig jaar was onze toenmalige secretaris generaal Salil Shetty nog op bezoek bij Aung San Suu Kyi. Hij heeft toen zijn zorgen ook uitgesproken over wat er in Rakhine State [waar de Rohingya leven – aswa] en ook over andere gebieden in het land. Toen was er nog wel de hoop dat zij nog iets van zich zou laten horen,” legt Kuijper uit. “Een jaar later is dat uiteindelijk niet gebeurd. Daarom hebben wij nu besloten dat zij niet langer symbool kan staan voor onze organisatie en waar wij voor strijden. Tevens dat wij ook niet meer achter haar kunnen staan als ontvanger van deze award.”